Wiosna i lato to bardzo dobry czas, żeby zrobić kontrolne badania krwi. Ostatnia jesień i zima nie sprzyjały profilaktyce zdrowotnej i wiele osób niestety ruszało się za mało i jadło kiepsko. Naszym samochodom robimy regularne przeglądy, więc warto siebie traktować nie gorzej niż samochód. Dziś zaproponuję Ci podstawowe badania krwi, które warto wykonywać, aby monitorować swój stan zdrowia.

Oczywiście diagnostyka zawsze powinna być zindywidualizowana. W zależności od Twojego stanu zdrowia, wieku i potrzeb badania mogą być mniej lub bardziej rozbudowane. Postaram się w tym artykule przedstawić sytuacje, w których warto przeprowadzić określony typ badań.

Przekazując Ci te rekomendacje będę opierała się na moich doświadczeniach z pacjentami. Wyznaję zasadę, że profilaktyka jest zdecydowanie lepsza (i tańsza) od leczenia. Niekiedy to właśnie przeprowadzenie badań z krwi umożliwia szybkie rozpoznanie problemu zdrowotnego i podjęcie szybkich kroków, zanim będzie za późno na nieinwazyjne środki zaradcze.

Badanie krwi – co wykrywa?

Po pandemii obserwuję u wielu osób liczne powikłania poinfekcyjne oraz zaburzenia i choroby rozwijające się skutek wieloletniego braku ruchu i nieodpowiedniej diety.

Normą są pacjenci, u których przy okazji badań kontrolnych „odkrywamy” cukrzycę typu 2, choroby układu krążenia spowodowane zbyt wysokim poziomem cholesterolu, niedobory pokarmowe (witamina D, żelazo u kobiet etc.). Gdybym niektórych osób, które do mnie trafiają, nie „zmusiła” do konsultacji z lekarzem i przeprowadzenia badań, wiele z nich mogłoby ponieść dotkliwe konsekwencje zdrowotne braku profilaktyki….

Ostatnie moje najczęstsze rozmowy z pacjentami wyglądają tak:

– Sugeruję zrobić badanie glukozy na czczo.
– Ale ja miałem zawsze cukier w normie.

albo

– Przydałoby się sprawdzenie poziomu witaminy D.
– Ale ja dużo czasu spędzam na słońcu i zawsze miałam dobry poziom.

A później okazuje się, że cukrzyca typu 2 galopuje i już wpływa negatywnie na zdrowie, a niedobór witaminy D czy innych składników się pogłębia.

Podstawowe badania krwi

Zacznijmy od podstaw. Jeśli jesteś osobą młodą i (jak Ci się wydaje) zdrową, o prawidłowej masie ciała, a członkowie Twojej najbliższej rodziny nie borykają się z cukrzycą typu 2, za wysokim cholesterolem, nadciśnieniem czy otyłością, nie musisz od razu wykupić wszystkich pakietów diagnostycznych w laboratorium. Można zacząć od podstaw. To dla mnie takie absolutne minimum, jeśli Twoje ostatnie badania były dawno, dawno temu. ;)

Morfologia

Zrób morfologię. Raczej nie przesadzę, jeśli napiszę, że to najważniejsze badanie krwi. Nieprawidłowa morfologia może wskazywać na konkretne problemy zdrowotne: zarówno mniej groźne, jak i poważne jak na przykład nowotwory. Morfologia może nam również zasugerować, że borykamy się z pewnymi niedoborami. Nie wykryje ich w 100%, ale może dać dobry trop w kierunku potencjalnych niedoborów żelaza, witaminy B12 czy kwasu foliowego.

Badanie ogólne moczu

To proste badanie, które również może nam zasugerować, że dzieje się coś nie tak: zarówno, jeśli chodzi o nasz układ moczowy, pracę naszych nerek, ale i ogólną kondycję organizmu. Może się również zdarzyć, że z pomocą analizy próbki Twojego moczu wykryta zostanie infekcja bakteryjna, kamica lub zaburzenia gospodarki węglowodanowej.

Elektrolity

Od czasu do czasu naprawdę warto sprawdzić również równowagę wodno-elektrolitową. Nieprawidłowy poziom sodu czy potasu we krwi może być bardzo niebezpieczny. Szczególnie istotne jest to badanie przy występowaniu chorób nerek czy schorzeń dietozależnych (cukrzyca typu 2 czy nadciśnienie).

Glukoza na czczo

Podwyższony poziom glukozy we krwi nie daje początkowo żadnych objawów. Stopniowo poziom glukozy we krwi wzrasta, zmniejsza się wrażliwość tkanek na insulinę. Po wielu latach pacjent nagle orientuje się, że coś jest nie tak. Czuje się gorzej, ale nie wie dokładnie, dlaczego: narasta zmęczenie, psuje się wzrok. Często stanowczo za późno otrzymuje diagnozę cukrzycy typu 2. Niemal w każdej rodzinie znajdzie się jakiś krewny z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej. Naprawdę warto robić regularnie to proste badanie zanim będzie za późno i pojawią się poważne powikłania cukrzycy. W sytuacji ich wystąpienia mogą pojawić się również nieprawidłowości w badaniu ogólnym moczu czy też podwyższony poziom kreatyniny.

Kreatynina

Skoro o kreatyninie mowa. Podwyższona może wskazać nie tylko na powikłanie cukrzycy, ale przede wszystkim badając ją możemy zweryfikować, czy nie borykamy się przypadkiem z jakąś chorobą nerek, co jest szczególnie częste u osób z nadciśnieniem. Choroby nerek rozwijają się często niezauważalnie.

ALT i AST

ALT i AST to element tzw. prób wątrobowych. Funkcje wątroby warto zweryfikować, gdyż zdarzyło mi się już niejednokrotnie, że pacjenci borykali się ze stłuszczeniem wątroby czy też zaburzeniem jej pracy wskutek innych czynników (przyjmowanie określonych leków, przebyte infekcje i in.). Niestety nieprawidłowa dieta oraz stosowanie używek to częsta przyczyna uszkodzenia komórek wątroby.

Cholesterol

Zdarza się, że nawet 30-40 latkowie, którzy do mnie trafiają, mają już za wysoki poziom cholesterolu. Szczególnie groźne jest wysokie stężenie LDL, które niestety sprzyja rozwojowi chorób serca. Zawsze powtarzam, że lepiej będąc jeszcze młodym, lekko zmodyfikować dietę, niż później łykać mnóstwo leków i być zmuszonym do skrajnych cięć dietetycznych.

Warto kontrolować cholesterol dlatego, że jego wysoki poziom nie boli, a choroby układu krążenia rozwijają się podstępnie i stopniowo. Jeśli jesteś osobą zdrową, aktywną fizycznie, jesz zdrowo, powinno być teoretycznie OK. Ale warto sprawdzić choć cholesterol całkowity. Gdyby coś wyszło nie tak, wtedy warto pogłębić diagnostykę i zrobić cały profil lipidowy.

CRP

Badanie CRP pomaga w rozpoznaniu ewentualnych stanów zapalnych i wszelkich chorób o podłożu zapalnym, infekcji, a nawet chorób nowotworowych. Jest to więc dla mnie takie laboratoryjne „must have”. Jeśli jako dietetyk, obserwuję niepokojący wynik to wiem, że muszę pacjenta szybko wysłać do lekarza.

Witamina D

Wydawać by się mogło, że suplementacja witaminy D ma w ostatnich latach bardzo dobry PR, a ja wciąż spotykam ludzi, którzy jej nie suplementują w miesiącach jesienno-zimowych, co może negatywnie wpływać na wiele aspektów ich zdrowia (kondycja kości, odporność i in.).

Problemem bywa też, z drugiej strony, niekontrolowana suplementacja wysokimi dawkami witaminy D. Pamiętaj, że to witamina rozpuszczalna w tłuszczach, a jej nadmiar może być toksyczny. Dlatego naprawdę warto sprawdzić jej poziom (a dokładnie poziom jej metabolitu 25(OH)), aby specjalista mógł zaproponować Ci odpowiednią dawkę.

Te wszystkie parametry możesz zbadać jeszcze do 13 czerwca 2021 w promocyjnej cenie. Proponowane są w ramach pakietu badań Wiosenna Moc Zdrowia. Bardzo Cię do tego zachęcam, bo to naprawdę rozsądna pula badań, która pomoże Ci spać spokojnie. Śpiesz się, bo czasu pozostało już niewiele, żeby zamiast 225 zł zapłacić tylko 139 zł.

W pakiecie otrzymujesz również automatyczny raport z badań, który może być dobrą wskazówką przed konsultacją z lekarzem i dietetykiem. Bo bezwzględnie trzeba omówić wyniki ze specjalistą, który spojrzy na Ciebie kompleksowo.

To jednak, co mi się najbardziej podoba w Diagnostyce to możliwość obserwowania zmian różnych parametrów i porównywania wyników (można je ściągnąć sobie w Excelu) i zapisać.

Rozszerzone badania krwi

Oczywiście niekiedy może się okazać, że powyższa lista badań będzie dla konkretnej osoby za krótka. Jeśli borykasz się już z niektórymi schorzeniami, zaburzeniami lub wiesz, że Twój styl życia od lat pozostawia wiele do życzenia, warto skusić się na dodatkowe badania. Szczególnie, jeśli w Twojej rodzinie występowała cukrzyca typu 2, nadciśnienie, otyłość i inne jednostki dietozależne.

Diagnostyka, która jest partnerem mojego wpisu, przygotowała ofertę trzech rozbudowanych pakietów.

1) e-PAKIET FIT & ACTIVE MINIMUM

Pakiet ten obejmuje podstawowe parametry takie jak: morfologia, glukoza na czczo, kreatyninę, ale mamy tu także pomiar stężenia konkretnych frakcji cholesterolu i triglicerydów. Jest to szczególnie pomocne w ocenie stanu zdrowia osób z grup ryzyka chorób układu krążenia. W pakiecie znajdują się  także parametry niezbędne w ocenie kondycji wątroby i dróg żółciowych, TSH (nieprawidłowy wynik może sugerować problem z tarczycą do dalszej diagnostyki) oraz insulina oraz kortyzol.

Z mojego punktu widzenia to ciekawy pakiet dla pacjentów z nadwagą, otyłością, ale i wszelkich osób zauważających u siebie pierwsze niepokojące objawy takie jak:

• problem z kontrolą masy ciała,
• przewlekłe zmęczenie,
• spadek kondycji,
• męczliwość etc.

Jeśli podejrzewasz u siebie insulinooporność to jak najbardziej dobry kierunek. Tym bardziej, że przy insulinooporności glukoza nie musi być wcale podwyższona, a insulina już tak! Warto więc ją sprawdzić.

2) e-PAKIET FIT & ACTIVE MEDIUM

To pakiet mocno rozszerzony, który poleciłabym osobom, u których występuje duże ryzyko zaburzeń gospodarki węglowodanowej (insulinooporność, stan przedcukrzycowy, cukrzyca typu 2) i chorób tarczycy. Jest to rozszerzona pula badań – szczególnie myślę dla kobiet (jest tu również ferrytyna, do której wykonywania często namawiam panie). Z pomocą pakietu MEDIUM sprawdzisz, czy jednostki dietozależne są Twoim problemem. Jeśli obawiasz się na przykład cukrzycy, dny moczanowej, niedoczynności tarczycy, stłuszczenia wątroby, bo nadmiarowe kilogramy i niepokojące objawy, dają o sobie znać, to badania zawarte w tym pakiecie mogą okazać się bardzo dobrym początkiem troski o swoje zdrowie.

3) e-PAKIET FIT & ACTIVE MAXIMUM

Pakiet ten zawiera aż 23 badania! Jest to rozszerzona wersja poprzedniego pakietu. Oprócz wymienionych wyżej parametrów znajdują się tu również żelazo, witamina B12, kwas foliowy i in. Komu polecałabym aż tak obszerny pakiet badań? Osobom zagrożonym chorobami o podłożu autoimmunologicznym, które do tej pory nie weryfikowały u siebie występowania tak zwanych chorób z autoagresji. Może to być dobry punkt wyjścia do znalezienia „winnego” złemu samopoczuciu, zmęczeniu, problemom trawiennym czy stanom zapalnym.

Oczywiście nic nie zastąpi rozmowy ze specjalistą, który nakieruje Cię, jakie badania warto zrobić. Ja zwykle sugeruję moim klientom, co wymaga diagnostyki i do jakiego lekarza się udać. Niemniej uważam, że pakiety Diagnostyki zostały naprawdę ciekawie skomponowane i dla wielu osób mogą okazać się przydatne.

W pracy z moimi pacjentami bardzo często polecam wykonanie wielu badań z tej listy. Szczególnie w pandemii, kiedy dostęp do lekarzy był utrudniony, podstawowe badania krwi przyniosły wiele korzyści moim podopiecznym. Udawało się nam w ten sposób „odkryć” u pacjentów cukrzycę, dnę moczanową, choroby autoimmunologiczne (Hashimoto, a nawet celiakię) i dzięki jednemu pobraniu krwi pacjent trafiał pod opiekę lekarza, który od razu wiedział, co robić, aby zażegnać kryzys. Naprawdę warto badać się regularnie!

Badania krwi – jak się przygotować?

W większości przypadków badania krwi warto wykonywać na czczo. Najlepiej poprzedniego dnia zjeść lekką, niezbyt późną kolację. Jeśli ćwiczysz, daruj sobie trening przed badaniami. Nie pij też alkoholu. Po przebudzeniu, przed badaniami, wypij szklankę wody bez żadnych dodatków.

Wyniki badań skonsultuj ze specjalistą i pamiętaj, że wiele nieprawidłowości w wynikach naprawdę można i trzeba korygować odpowiednim żywieniem i trybem życia. Nie warto czekać, aż będzie za późno na profilaktykę i skuteczne leczenie.

Wpis powstał we współpracy Diagnostyka laboratoria medyczne. Pamiętaj, że Akcja Wiosenna Moc Zdrowia, w ramach której możesz skorzystać z 4 pakietów badań w mocno obniżonych cenach, trwa tylko do 13.06. 2021. Nie przegap takiej okazji zadbaj o swoje zdrowie jeszcze w tym tygodniu.

Powiązane wpisy:

Nowotwór – jak obniżyć ryzyko zachorowania i jak przygotować się na najgorsze? Problemy z układem pokarmowym – objawy, z którymi trzeba iść do specjalisty Jak przechowywać warzywa i owoce, aby ich nie wyrzucać, a jeść więcej? Jak nie zachorować na cukrzycę typu 2?